Bezsenność – co ją powoduje i jak z nią walczyć?

Prawidłowa ilość snu jest niezbędna dla zdrowego funkcjonowania organizmu – wystarczy, że każdej nocy odejmiesz sobie dwie godziny odpoczynku, a Twoje zdrowie i samopoczucie może ulec pogorszeniu. Niestety, wielu z nas kładzie się do łóżka z nadzieją na regenerujący sen, a następnie spędzanie godzin na przewracaniu się z boku na bok. Często jest to oznaka bezsenności, która nie tylko prowadzi do zmęczenia i drażliwości w ciągu dnia, ale może także mieć poważne konsekwencje dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Warto o tym pamiętać i nie lekceważyć tego zaburzenia, gdyż powoduje, że nie możemy zasnąć lub się nie wysypiamy. Jak zatem można zwalczyć bezsenność?

Na czym polega bezsenność?

Bezsenność jest zaburzeniem rytmu, głębokości i czasu trwania snu. W jego efekcie organizm nie regeneruje się w sposób prawidłowy, a mózg nie ma możliwości uporządkowania informacji. Oznacza to, że całe ciało odczuwa skutki niedoboru snu. Aby lepiej zrozumieć bezsenność, warto zapoznać się z objawami, które jej towarzyszą, a zalicza się do nich:

• trudność w zasypianiu – osoba z bezsennością może mieć trudności z zasypianiem, co prowadzi do długotrwałego okresu przewracania się w łóżku przed zaśnięciem,
• częste wybudzanie się – nawet jeśli osoba zasypia, może często budzić się w nocy, mając trudności ze wznowieniem snu, przez co jest on nieefektywny,
• wczesne budzenie się – niektórzy ludzie z bezsennością budzą się zbyt wcześnie rano, nawet jeśli nie mieli wystarczająco dużo snu,
• niespokojny sen – nawet jeśli osoba z bezsennością śpi przez całą noc, sen może być niespokojny, co prowadzi do uczucia zmęczenia i znużenia w ciągu dnia,
• problemy z koncentracją oraz pamięcią – osoby dotknięte bezsennością mogą mieć trudności z koncentracją, zapamiętywaniem informacji i podejmowaniem decyzji,
• zmęczenie i drażliwość – brak odpowiedniej ilości snu może prowadzić do uczucia chronicznego zmęczenia, drażliwości, a nawet depresji.

Należy wiedzieć, że bezsenność nie musi oznaczać całkowitego braku snu, może on być po prostu zbyt płytki, zbyt krótki i nieregularny. Natomiast sama diagnoza bezsenności obejmuje kwestionariusz samooceny bezsenności oraz badanie za pomocą elektroencefalogramu.

Co powoduje bezsenność?

Przyczyn bezsenności jest wiele i zazwyczaj mają one związek ze stanem zdrowia. Często zapominamy, że sami skazujemy swój organizm na nieprzespane noce. Praca po godzinach, gry wideo, nauka przed egzaminem czy maraton z ulubionym serialem – brzmi znajomo? Wyeliminowanie tych czynników zależy wyłącznie od Twojej woli czy motywacji. Pozostałe przyczyny bezsenności są nieco bardziej skomplikowane. Często nie możemy zasnąć, bo coś nas boli i zamiast sobie pomóc, próbujemy „przespać ból”, a w efekcie nie spędzamy na śnie potrzebnych ośmiu godzin. Wielu ludzi zmaga się z różnymi zaburzeniami na tle psychicznym, które uniemożliwiają spokojne zasypianie – stanami lękowymi czy depresją. Należy pamiętać także o starannym czytaniu ulotek dołączonych do opakowań leków, bo na części z nich znaleźć można zapis mówiący o tym, że lek powinien być stosowany rano, ponieważ działa na organizm pobudzająco. Przyjęcie takiego środka wieczorem skutecznie uniemożliwi Ci zaśnięcie. Wielu ludzi ma także problem z ciągłością snu z powodu chorób, które wymagają regularnego wstawania – zapalenie pęcherza jest na to doskonałym przykładem.

Skutki braku snu, czyli dlaczego warto walczyć z bezsennością

Brak snu, zwłaszcza w dłuższej perspektywie, może mieć poważne skutki dla zdrowia fizycznego, psychicznego oraz ogólnego funkcjonowania organizmu. Już nieprzespanie jednej nocy będzie przejawiało się zmiennością nastroju i obojętnością wobec otoczenia. W długoterminowej perspektywie możesz spodziewać się:

• zmniejszenia sprawności umysłowej – brak snu może prowadzić do pogorszenia koncentracji, pamięci, zdolności do uczenia się oraz szybkości przetwarzania informacji, a to w konsekwencji utrudnia wykonywanie codziennych zadań,
• obniżenia odporności – regularny brak snu osłabia układ odpornościowy, co zwiększa ryzyko infekcji i chorób przewlekłych, takich jak nadciśnienie tętnicze czy schorzenia związane z sercem,
• zmian nastroju – brak snu może prowadzić do drażliwości, napięcia, zirytowania oraz stanów depresyjnych,
• zaburzeń metabolicznych – długotrwały brak snu może prowadzić do zaburzeń metabolicznych, takich jak otyłość i insulinooporność, co z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2,
• zwiększenia ryzyka wystąpienia chorób psychicznych – brak snu może zwiększyć ryzyko wystąpienia m.in. depresji czy zaburzeń lękowych.

Co ciekawe, osoby, które cierpią na bezsenność, przyznają, że choroba negatywnie wpływa na jakość ich życia, relacje rodzinne i zawodowe. Jak widać, brak snu z pewnością nie wyjdzie Ci na dobre. A czy można podjąć jakieś krokwi w związku z walką z bezsennością?

Jak zwalczyć bezsenność?

Zwalczanie bezsenności może wymagać wielu różnych podejść i strategii, gdzie niektóre mogą być bardziej skuteczne dla jednych osób niż dla innych. Przede wszystkim musisz zadbać o właściwą higienę snu, czyli:

• utrzymuj regularny harmonogram snu – staraj się chodzić spać i wstawać o stałych porach, nawet w weekendy, gdyż regularność pomaga regulować zegar biologiczny organizmu, co może ułatwić zasypianie, a także poprawić jakość snu,
• stwórz odpowiednie środowisko do spania – upewnij się, że Twoja sypialnia jest ciemna, cicha i chłodna, a także wyposażona w komfortowe łóżko,
• unikaj kofeiny i innych substancji stymulujących w godzinach wieczornych – substancje te mogą zakłócać sen i utrudniać zasypianie z uwagi na swoje pobudzające działanie,
• zrelaksuj się przed snem – wypróbuj różne techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, głębokie oddychanie, joga czy progresywna relaksacja mięśniowa, aby pomóc organizmowi w przygotowaniu się do snu,
• unikaj ekspozycji na światło niebieskie – ogranicz korzystanie z urządzeń elektronicznych, takich jak telefony komórkowe, tablety i komputery, przynajmniej na godzinę przed położeniem się do łóżka, ponieważ światło niebieskie może zakłócać produkcję melatoniny, hormonu regulującego sen,
• zadbaj o regularną aktywność fizyczną – może ona pomóc w regulacji snu poprzez zmęczenie fizyczne i poprawę nastroju jednak staraj się jednak unikać intensywnego ćwiczenia tuż przed snem,
• unikaj długich drzemek w ciągu dnia – mogą one zakłócać zdrowy sen, ale jeśli już musimy się zdrzemnąć, to postarajmy się poświęcić na to 20-30 minut.

Działając systematycznie oraz stosując różne techniki, można zazwyczaj znaleźć strategie, które pomogą poprawić jakość snu i zmniejszyć objawy bezsenności.Jeśli natomiast bezsenność staje się chroniczna i znacząco wpływa na Twoje codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować się z lekarzem. Mogą być konieczne dodatkowe badania lub terapię, aby skutecznie zwalczyć problem bezsenności.

Musisz pamiętać, że zdrowy sen ma ogromny wpływ na zdrowie i samopoczucie w ciągu dnia. Różnicę zobaczysz gołym okiem – Twoja twarz nabierze blasku, nie będziesz mieć problemów z koncentracją i pamięcią, a dodatkowo zaczniesz częściej się uśmiechać! Wyśpij się na zdrowie!