Bóle kręgosłupa – ta najczęstsza przyczyna wizyt w gabinetach fizjoterapeutów jest bardzo złożonym problemem. W leczeniu bólu pleców znaczącą rolę odgrywa nie tylko fizjoterapia, ale też korzystne zmiany, które trzeba wprowadzić w trybie życia. Nauka ergonomii pracy, czynności codziennych i snu – o to wszystko warto zadbać, aby zapobiegać nawrotom dolegliwości kręgosłupa.
Jak spać przy schorzeniu kręgosłupa? I jaką rolę odgrywa w profilaktyce bólu kręgosłupa odpowiednio dobrana poduszka? Podpowiedź będzie w dalszej części artykułu. Najpierw jednak kilka informacji o tym, co może oznaczać ból pleców i kiedy należy pójść do lekarza.
Bóle kręgosłupa mogą mieć różne źródło: od zwykłych przeciążeń mięśni (np. pozycją siedzącą, sportem lub pracą fizyczną), aż po poważniejsze problemy. Jednak część z rozpoznań jest wyjątkowo powszechna i spotykana każdego dnia w gabinetach ortopedycznych i fizjoterapeutycznych.
Najczęstsze schorzenia kręgosłupa to:
W pierwszym przypadku, a więc w zespołach posturalnych podstawą leczenia są przerwy w pracy, ćwiczenia i stopniowe wprowadzenie aktywności fizycznej do swojego planu dnia.
Pozostałe schorzenia kręgosłupa wymagają konsultacji ortopedycznej i fizjoterapeutycznej, a w przypadku ZZSK – reumatologicznej. W stenozie kanału kręgowego ortopeda może wystawić także skierowanie na konsultację neurochirurgiczną.
Problemy z kręgosłupem mogą generować objawy o różnym nasileniu: od dolegliwości występujących po całym dniu pracy, do symptomów utrudniających chodzenie i codzienne funkcjonowanie. Jest jednak kilka symptomów, które najczęściej powtarzają się przy różnego rodzaju problemach z kręgosłupem.
Objawy schorzeń kręgosłupa, z którymi Pacjenci najczęściej zgłaszają się do gabinetu fizjoterapeuty, to:
Pilnej konsultacji lekarskiej wymagają tzw. objawy alarmowe ze strony kręgosłupa. Są to:
Oprócz wymienionych pilnych sytuacji, z lekarzem warto skonsultować każdy ból kręgosłupa. Jest to ważne zwłaszcza wtedy, gdy dolegliwości nawracają lub są inne niż dotychczas.
Leczenie schorzeń kręgosłupa może wyglądać bardzo różnie, zależnie od przyczyny. Najczęściej stosuje się fizjoterapię, w tym terapię manualną. Zawsze jednak ważna jest także ergonomia pracy, czynności domowych i snu. W doborze prawidłowej pozycji do spania może pomóc fizjoterapeuta.
Zazwyczaj do snu poleca się pozycję leżenia na boku. Dodatkowo między kolanami można umieścić specjalną poduszkę. Mając żylaki lub będąc w ciąży nogę górnoleżącą (lekko zgiętą w kolanie) najlepiej ułożyć na dodatkowej poduszce. Podparte powinno być kolano, łydka i cała stopa. Swoją pozycję do spania warto skonsultować z lekarzem (ortopedą albo neurologiem) lub fizjoterapeutą. To ważne, bo pozycja do snu może się różnić w zależności od kilku czynników (np. od kierunku przesunięcia się dysku oraz objawów w schorzeniach neurologicznych kręgosłupa).
Ważny (zwłaszcza dla odcinka szyjnego kręgosłupa) jest także prawidłowy dobór poduszki. To ona, jeżeli jest dobrze dobrana, wypełnia przestrzeń między głową a barkiem. Tym samym podpiera odcinek szyjny i chroni przed wielogodzinnym utrzymywaniem szyi w zgięciu. Może to zapobiegać objawom związanym z mięśniowym kręczem szyi (a więc z brakiem możliwości poruszania szyją w jedną stronę) oraz z dyskopatią odcinka szyjnego.
Jest to element istotny dla zdrowia całego kręgosłupa. Dzieje się tak, gdyż kręgosłup, od szyi, aż po odcinek lędźwiowo-krzyżowy tworzy jedną całość. Przeciążenie lub nieprawidłowe ustawienie jednego z odcinków ma pośredni wpływ także na inne części kręgosłupa. Dlatego, mówiąc o zdrowym śnie, o ustawienie odcinka szyjnego warto dbać także wtedy, gdy ból występuje na dole pleców.
Prawidłowo dobrana poduszka ortopedyczna powinna dobrze podeprzeć odcinek szyjny i mieć odpowiednią wysokość. Poduszka ma właściwą wysokość, jeżeli w leżeniu na boku odcinek szyjny stanowi przedłużenie całego kręgosłupa, a głowa nie odchyla się ani w stronę materaca, ani nie odgina w kierunku przeciwnego barku. Takie odgięcia kręgosłupa szyjnego mają miejsce, gdy leży się bez poduszki, lub gdy poduszka jest za niska lub zbyt wysoka.
Wysokość poduszki ortopedycznej powinna zależeć od szerokości barku. Drugim kryterium doboru wysokości poduszki jest twardość materaca, z którego korzystamy. Im materac miększy materac, tym poduszka może być niższa.
Kolejnym czynnikiem przy doborze poduszki, poza jej wysokością jest jej stopień twardości. Osoby o masie ciała poniżej 50 kg mogą wybierać miększe poduszki, a powyżej 50 kg – średniej twardości poduszkę.
Warto też dobierać poduszkę zależnie od pozycji do spania. Jeżeli nie umiesz przyzwyczaić się do spania w leżeniu na boku, poduszka ortopedyczna do spania na plecach może mieć nieco inny kształt.
W razie wątpliwości najlepiej zapytać fizjoterapeutę, jaka poduszka w Twoim przypadku będzie najlepsza. Doradzi także, czy potrzeby będzie pas leczniczy w schorzeniach kręgosłupa.
W tym artykule zalecenie kontaktu z fizjoterapeutą lub lekarzem powtarza się kilka razy. Przy objawach dotyczących dysfunkcji kręgosłupa, w tym objawach alarmowych, ale też przy doborze pozycji do snu i poduszki. Pokazuje to, jak bardzo różnorodne mogą być problemy z kręgosłupem i jak ważna jest indywidualizacja w ich leczeniu.
Danuta Herczek – mgr fizjoterapii z 8-letnim doświadczeniem w pracy z Pacjentami i z pasją do dzielenia się wiedzą fizjoterapeutyczną. Zainteresowana zwłaszcza tematem zdrowia kręgosłupa i ortopedią. Przez swoje artykuły o tematyce zdrowotnej chce sprawić, aby każdy Czytelnik miał dostęp do najnowszych informacji ze świata fizjoterapii.
________________________________
Przeczytaj: Porównanie materacy SleepMed - na który model się zdecydować?
Sprawdź też: Najlepszy materac dla dwojga: 140x200 czy 160x200 - który wybrać?
Dowiedz się więcej: Sypialnia zrównoważona ekologicznie: materace i akcesoria przyjazne środowisku
