Noc to czas, kiedy nasze ciało i umysł regenerują się po trudach dnia. Sen jest nie tylko przyjemnością, ale przede wszystkim procesem biologicznym, bez którego nie jesteśmy w stanie prawidłowo funkcjonować. Co jednak, gdy nocny wypoczynek zamiast przynosić ukojenie, staje się areną dla niewidzialnego wroga? Bezdech senny to podstępna dolegliwość, która z pozoru wydaje się niegroźnym chrapaniem, lecz w rzeczywistości może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Bezdech senny to zaburzenie charakteryzujące się wielokrotnymi, powtarzającymi się przerwami w oddychaniu podczas snu, trwającymi od kilku do nawet kilkudziesięciu sekund. Wyróżniamy głównie obturacyjny bezdech senny (OBS), który jest najczęściej spotykany i wynika z zapadania się górnych dróg oddechowych, prowadząc do ich zwężenia lub całkowitego zablokowania. Każdy taki epizod powoduje spadek poziomu tlenu we krwi, co wymusza na organizmie krótkie przebudzenia w celu wznowienia oddechu. Niestety, osoba dotknięta bezdechem sennym zazwyczaj nie pamięta tych nocnych „walk o powietrze”.
Rozpoznanie obturacyjnego bezdechu sennego może być wyzwaniem, ponieważ wiele jego objawów jest bagatelizowanych lub przypisywanych innym przyczynom. Istnieją jednak pewne sygnały, zarówno nocne, jak i dzienne, które powinny wzbudzić naszą czujność. Zrozumienie tych symptomów jest kluczowe dla wczesnego wykrycia i podjęcia odpowiednich kroków. Pamiętaj, że wczesna diagnoza może zapobiec wielu poważnym problemom zdrowotnym, dlatego warto zwrócić uwagę na każdy, nawet najdrobniejszy sygnał wysyłany przez organizm.
Najbardziej charakterystycznym i często ignorowanym objawem nocnym jest głośne, nieregularne chrapanie, które nagle ustaje, a po chwili powraca z głośnym westchnięciem lub krztuszeniem. To właśnie te momenty ciszy świadczą o występowaniu bezdechu – zatrzymania przepływu powietrza. Osoby z zespołu bezdechu sennego mogą również doświadczać częstych przebudzeń w nocy, często z uczuciem duszności lub paniki, choć rzadko je pamiętają.
Konsekwencje nocnych niedotlenień i fragmentacji snu objawiają się wyraźnie w ciągu dnia. Osoby cierpiące na bezdech senny często skarżą się na uporczywe zmęczenie i senność w ciągu dnia, niezależnie od liczby godzin spędzonych w łóżku – to dlatego, że jakość snu jest niska. Mogą odczuwać trudności z koncentracją, problemy z pamięcią i ogólne pogorszenie funkcji poznawczych. Częste poranne bóle głowy, suchość w ustach po przebudzeniu, drażliwość, wahania nastroju, a nawet depresja, to kolejne sygnały alarmowe.
Tak, bezdech senny to nie tylko uciążliwe chrapanie i zmęczenie, ale przede wszystkim poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia. Nieleczony zespół bezdechu sennego znacząco zwiększa ryzyko wielu schorzeń. Każde zatrzymanie oddechu i spadek tlenu we krwi obciąża układ sercowo-naczyniowy, co prowadzi do wzrostu ciśnienia krwi, a w konsekwencji do nadciśnienia tętniczego, które jest czynnikiem ryzyka zawału serca i udaru mózgu. Istnieje także podwyższone ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca, niewydolności serca oraz cukrzycy typu 2.
Diagnoza bezdechu sennego zazwyczaj rozpoczyna się od wizyty u lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty chorób płuc, laryngologa bądź neurologa, który zbierze szczegółowy wywiad medyczny. Kluczowym badaniem potwierdzającym OBS jest polisomnografia. Dostępny jest również domowy test na bezdech senny, który polega na użyciu przenośnego urządzenia monitorującego podstawowe parametry snu w warunkach domowych. Wyniki takiego badania są następnie analizowane przez lekarza, który stawia diagnozę i dobiera odpowiednią metodę leczenia bezdechu sennego.
Skuteczne leczenie bezdechu sennego jest procesem złożonym, często wymagającym zastosowania kilku metod jednocześnie. Wybór terapii zależy od ciężkości schorzenia, ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz indywidualnych preferencji. Celem leczenia jest przede wszystkim udrożnienie dróg oddechowych podczas snu, co pozwala na normalizację oddychania i poprawę jakości snu, a w konsekwencji – poprawę jakości życia. Nie istnieje uniwersalne rozwiązanie, które co pomaga na bezdech senny w każdym przypadku, dlatego tak ważne jest indywidualne podejście do każdego pacjenta i ścisła współpraca z lekarzem prowadzącym.
Najbardziej efektywną i powszechnie stosowaną metodą leczenia obturacyjnego bezdechu sennego jest terapia CPAP (Continuous Positive Airway Pressure). Polega ona na ciągłym dostarczaniu do dróg oddechowych powietrza pod dodatnim ciśnieniem za pomocą specjalnej maski noszonej podczas snu. Ciśnienie to utrzymuje drogi oddechowe otwarte, zapobiegając ich zapadaniu się i tym samym eliminując epizody bezdechu.
Redukcja masy ciała u osób z nadwagą lub otyłością jest jednym z najważniejszych kroków, ponieważ nadmierna tkanka tłuszczowa w okolicy szyi może uciskać drogi oddechowe. Unikanie alkoholu i środków uspokajających przed snem jest również kluczowe, gdyż rozluźniają one mięśnie gardła, co zwiększa ryzyko bezdechów. Zmiana pozycji spania, na przykład unikanie spania na plecach (co sprzyja zapadaniu się języka), a preferowanie spania na boku, może znacząco poprawić stan pacjenta.
Często niedocenianym aspektem poprawy komfortu snu jest odpowiedni materac. Produkty, które zapewniają właściwe podparcie kręgosłupa i dopasowują się do kształtu ciała, mogą ułatwić utrzymanie otwartych dróg oddechowych. Warto rozważyć materace z pianką Visco, która reaguje na temperaturę ciała i idealnie się do niego dopasowuje, redukując punkty nacisku. Inne opcje to materace zawierające pianki naturalne lub innowacyjne sprężyny typu Multi, które oferują doskonałe wsparcie punktowe.
Na rynku dostępne są różne modele materacy, które mogą wspomóc zdrowy sen, takie jak materac SleepMed Comfort, materac SleepMed Premium, materac SleepMed Supreme, materac SleepMed Hybrid Premium Plus czy materac SleepMed Hybrid Comfort Plus. Odpowiedni materac to element, który wspiera ogólny komfort i może przyczynić się do lepszej jakości snu, co jest szczególnie istotne w kontekście problemów z bezdechem.
Poza specjalistycznym leczeniem i zmianami w stylu życia, warto zwrócić uwagę na ogólne nawyki związane ze snem. Zrozumienie, czym są najpopularniejsze zaburzenia snu (parasomnie), może pomóc w identyfikacji innych problemów wpływających na jakość wypoczynku. Warto zastanowić się, czy 5 godzin snu wystarczy dla zdrowia, a także rozważyć kwestię związaną ze snem samodzielnym czy z partnerem – co zdrowsze. Dbanie o higienę snu, regularne pory zasypiania i wstawania, a także stworzenie komfortowej sypialni to elementy, które mają realny wpływ na zdrowy i regenerujący sen.
Badania diagnostyczne, takie jak polisomnografia, są często refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia po skierowaniu od lekarza. Jeśli chodzi o terapię CPAP, sam aparat jest stosunkowo drogi, jednak w Polsce istnieją możliwości refundacji jego zakupu. NFZ dopłata do aparatów CPAP w przypadku potwierdzonego obturacyjnego bezdechu sennego, co znacząco obniża koszt dla pacjenta. Kwota refundacji i zasady jej przyznawania są regulowane przepisami i mogą się zmieniać, dlatego zawsze warto sprawdzić aktualne wytyczne na stronie NFZ lub skonsultować się z lekarzem.
O Autorze:
Zespół SleepMed to połączenie ekspertów od zdrowego snu, fizjoterapeutów oraz specjalistów od projektowania ergonomicznych rozwiązań do spania. Od ponad 20 lat wspieramy Polaków w lepszym śnie, testując i udoskonalając materace w oparciu o realne potrzeby użytkowników.
Na co dzień pomagamy dobrać materace, poduszki i akcesoria do spania tak, by wspierały prawidłowe ułożenie kręgosłupa, minimalizowały napięcia mięśniowe i poprawiały jakość nocnej regeneracji. Nasze rekomendacje opierają się na faktach, badaniach naukowych i tysiącach rozmów z osobami, które – tak jak Ty – chcą spać lepiej i żyć zdrowiej.
W SleepMed wierzymy, że dobry sen zaczyna się od świadomego wyboru.
Materace SleepMed to produkty przeznaczone do profilaktyki wad rozwojowych układu ruchowego (mięśniowo-kostnego) oraz zdrowego snu. Producent: SleepMed. Przedstawiciel i prowadzący reklamę: ABCOMFORT Sp. z o.o.
Opublikowano: 13.08.2025
